Avşa Adası Tarihi
Avşa Adası‘nın yerli halkıyla ilgili ilk yazılı kayıtlar, coğrafyacı Strabon ve tarihçi Plinius’un eserlerinde bulunabilir. Ada, toprak açısından hiçbir zaman zengin olmamış ve bağımsız bir yönetim elde edememiştir. Tarih boyunca, etrafında güçlü olanın izinden gitmiştir. Hristiyan din adamları için sürgün bir mekan olarak kullanılmış ve Ortaçağ boyunca neredeyse terk edilmiş bir ada olmuştur. Henüz sistemli bir arkeolojik kazı yapılmamış olmasına rağmen, adada, Kapıdağ Yarımadası’ndan ayrıldıktan sonra bazı ilkel toplulukların yaşadığına dair bulgular bulunmaktadır. Bu topluluklar avcılıkla geçinirken, sonradan tarım, hayvancılık ve balıkçılık gibi faaliyetlere yönelmişlerdir.
Avşa’nın geçmişinde birçok isim değişikliği yaşanmıştır. Kyzikos’lu Diogenes, Propontis adalarını anlatırken Ofiousa ile Fisia’yı ayırmıştır. Plinius bu adaya OPHiUSSA der. Bizans döneminde adanın adı AFOUSiA olarak geçer. La Mottraye 17. yüzyılın başında, adaya Meryem Ana Manastırı nedeniyle “Pnagia” adının verildiğini belirtir. Patrikhane tarafından verilen 1892 tarihli vasiyette adanın ismi AOSiA şeklinde yazılmıştır. Rumlar adayı terk etmeden önce “AFISSIA” ismini kullanmıştır. Ada’nın güneyindeki Yiğitler köyüı Araplar Adası olarak da anılmıştır. Avşa’nın Cumhuriyet tarihinde ilk resmi adı “Türkeli” olarak belirlenmiştir, ancak günümüzde “AVŞA” olarak da bilinmektedir.
Avşa Adası Coğrafya
Marmara Denizi’nin güneybatısında, 3 büyük (Marmara-Avşa-Paşalimanı) ve 9 küçük ada bulunmaktadır. Bu adalar, yapı ve yer şekilleri bakımından Kapıdağ Yarımadası’nın Marmara Denizi’nde uzantısı gibidirler. Geçmişte, deniz seviyesinin yükselmesi ve alçak bölgelerin sular altında kalmasıyla, bu adalar ana kara Kapıdağ Yarımadası’ndan ayrılarak bugünkü şekillerini almışlardır.
Marmara Denizi ve diğer adalarla arasındaki derinlik 16-35 metre arasındadır. Ekinlik Adası’nı birleştiren kara parçası sadece 1-4 metre derinliktedir, bu nedenle sakin havalarda bu bağlantı takip edilebilir. Adanın uzunluğu yaklaşık 9 kilometre, genişliği ise 4 kilometredir ve toplam yüzölçümü 36 kilometrekare civarındadır. Batısında deniz feneri bulunan Hayırsız Ada bulunmaktadır.
Marmara Adası, takımadaların en büyüğüdür ve 700 metreye kadar yüksekliğe sahiptir. Paşalimanı, Avşa ve Ekinlik adaları ise 100-250 metre arasında değişen düz ve yumuşak görünümlü adalardır. İstanbul’a yaklaşık 65 mil uzaklıktadırlar. İstanbul’un kalabalık ve kirliliğinden kaçanlar ile deniz ve tatil özlemlerini gidermek isteyen Ankaralılar bu güzel adalara yönelmişlerdir. İlk başta Marmara Adası’na ayak basılsa da, az kumsal ve katı imar kuralları nedeniyle dikkatleri Avşa Adası’na çekmiştir.
Avşa Adası 1969’dan itibaren Marmara Bölgesi’nin önemli bir turistik merkezi haline gelmiştir.Köy Kanunları ile 1992’de belediye olmuştur. Bu gelişme sonrası, adanın ekonomisini birdenbire canlandırmış ve gereksinimlerin kolayca karşılandığı bir konuma gelmesini sağlamıştır. Avşa Adası, diğer adalar gibi ana kara Kapıdağ’a bağlıydı ancak son zamanlarda deniz seviyesinin yükselmesiyle birbirinden ayrılmışlardır. Bu nedenle, Avşa ile Marmara Adası arasındaki derinlik 35 metreye kadar ulaşırken, diğer adalarla ve Kapıdağ ile aralarındaki derinlikler 16 metreyi geçmez. Adanın zemin etütleri, granit taştan oluştuğunu göstermektedir. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra adada herhangi bir yıkım yaşanmamıştır.
Avşa Adası İklimi
Avşa Adası hakkında merak edilen bilgiler arasında iklim özellikleri gelmektedir. Marmara’nın merkezi konumunda bulunduğundan, bölge iklimi özellikleri taşırken, Akdeniz ikliminin birçok özelliğini yansıtırken Karadeniz’in etkisi de fark edilir. Kış aylarında, bu bölgenin güneyinde ve Akdeniz üzerindeki hava akımları, orta ve doğu Avrupa’daki kuzey cephesinin güneye doğru hareket etmesiyle birlikte batıdan gelen kar ve yağmur getiren siklonlar ve bunların cephesel etkileriyle etkilenir.
Yaz aylarında ise bu etkiler azalır ve yerini farklı bir sistem alır. Bu değişim, güneşin gökyüzündeki hareketiyle Büyük Sahra üzerindeki yüksek basınç alanının Akdeniz’e yerleşmesiyle ve bu iklim bölgesinin Marmara’yı etkisi altına almasıyla gerçekleşir. Ortalama sıcaklık en düşük olan ay Ocak’tır.
Yaz aylarında, Basra Körfezi’nde oluşan alçak basınç ile Avrupa üzerindeki yüksek basınç etkisiyle ada kuzey ve kuzeybatı yönünde esen rüzgarların etkisi altına girer. Ada, iki farklı iklim bölgesi arasında bulunduğundan, yaz aylarında kuzeydeki soğuk cephenin dalgalanmalarına bağlı olarak bazen kısa süreli fırtınaların etkisinde kalabilir. En yüksek ortalama sıcaklık Temmuz ayında, 24.6 derecedir. Yağışlar genellikle Aralık ayında yoğunlaşırken, kar nadiren Ocak ve Şubat aylarında düşer.
Avşa Adası, sayısız koya ev sahipliği yapar. Bazılarına ulaşmak zor olabilir, ancak teknelerle veya binek araçlarla erişilebilirler. Adanın öne çıkan koyları şunlardır: Tavşanlı Koyu, Çınar Koyu, Kumtur Koyu, Atanaş Koyu ve Yiğitler Koyu.
Avşa Adası Ulaşım
İstanbul’dan Yenikapı’dan İDO ile veya Tekirdağ’dan Barbaros Limanı’ndan SS Erdek deniz motorlu taşıyıcılar kooperatifi(Marmara Roro) ile Avşa’ya ulaşım sağlanmaktadır.
İstanbul’dan Avşa’ya ulaşım, deniz otobüsüyle yaklaşık 2 saat 45 dakika sürmektedir. Erdek’ten ise gemiyle yaklaşık 2 saatte adaya varılabilir. Yaz sezonunda, İstanbul’dan her gün deniz otobüsü seferleri düzenlenmekte olup, hafta sonları ek seferler de yapılmaktadır. Büyük motorlarla Tekirdağ – Avşa ve Şarköy – Avşa seferleri yapılmakta olup, bu seferler de iki saatte adaya ulaşmaktadır.
İstanbul Deniz Otobüsleri’nden İstanbul – Avşa seferleri hakkında bilgi almak için lütfen 0212 444 44 36 numaralı telefondan veya www.ido.com.tr adresinden bilgi alınız.
Ömer Kaptan Gemisi ile Tekirdağ – Avşa seferleri düzenlenmektedir. Sefer saatlerini doğrulamak için lütfen 0 266 896 13 82 veya 0 535 764 95 34 numaralı telefonları arayınız.
Öz Kaptan Gemisi ile Tekirdağ – Avşa seferleri her gün saat 14.00’te Tekirdağ’dan ve saat 17.00’de Avşa’dan düzenlenmektedir. Sefer saatlerini doğrulamak için lütfen 0 266 896 11 01, 0 266 896 10 28 veya 0 532 599 26 77 numaralı telefonları arayınız.
GESTAŞ Erdek Gemisi ile Erdek – Avşa arası seferler düzenlenmektedir. Biletler ilçe iskelesinden satın alınmaktadır. Detaylı bilgi için lütfen 0286 444 0 752 numaralı telefonu arayınız.
